ایمنی در آزمایشگاه شیمی

 

آزمایشگاه شیمی محلی است که در آن احتمال خطر وجود دارد. این محل محتوی مایعات قابل اشتعال، ظروف شیشه ای شکننده و مواد شیمیایی خورنده و سمی است. با این حال اگر پیشگیری و دقت به عمل آید از یک آشپزخانه خطرناکتر نیست.

معمولترین خطرات در یک آزمایشگاه شیمی عبارتند از:
1- آتش سوزی و انفجار
2- مواد شیمیایی
3- ظروف شیشه ای

پیشگیری از آتش سوزی و انفجار
1- در صورت امکان از بکار بردن شعله در آزمایشگاه اجتناب کنید
2- چنانچه لازم است از شعله استفاده کنید پیشگیریهای زیر را به عمل آورید
الف) هرگز یک مایع قابل اشتعال را در ظرف باز حرارت ندهید.
ب) هنگامی که مایع قابل اشتعالی را در حالت تقطیر یا رفلاکس حرارت می دهید اطمینان حاصل کنید که تمام رابطها محکم و عاری از فشار باشند.
ج) هرگز مایعات قابل اشتعال را در نزدیکی شعله از ظرفی به ظرف دیگر منتقل نکنید.
د) هرگز نگذارید که یک محصول تقطیر قابل اشتعال، در نزدیکی شعله آزادانه از خنک کننده به ظرف گیرنده ای که چند اینچ پایین تر از آن است بچکد.

3- هرگز دستگاه بسته ای را که در برابر فشار مسدود شده، حتی اگر خنک کننده هم داشته باشد حرارت ندهید.
4- هنگامی که واکنش گرمازایی را انجام می دهید یک حمام آب سرد یا آب یخ تهیه کنید که اگر واکنش بخواهد از کنترل خارج شود از آن استفاده کنید.
5- محل نزدیکترین کپسول آتشنشانی را یاد بگیرید.
6- هیچگاه به یک مایع جوشان سنگ جوش یا جامد دیگری اضافه نکنید.
7- محلولهای اتری را تا مرحله خشک شدن حرارت ندهید.

پیشگیریهای شیمیایی
1- تا جایی که ممکن است نگذارید مواد شیمیایی با پوست شما تماس پیدا کند. و در صورت تماس موضع تماس را با مقدار زیاد آب یا هر ماده شستشو دهنده مناسب بشویید.
2- هرگز ماده شیمیایی را نچشید.
3- تا جایی که ممکن است از استنشاق دود و بخارهای مواد شیمیایی و حلالها اجتناب کنید.

 

 

منبع :

متن از shimi.blogfa.com

حرف های نگفته...

 

حرف هایی هست برای نگفتن و ارزش عمیق هر کسی به اندازه ی حرف هایی است که برای نگفتن دارد...

تحقق پیش‌بینی «آب؛ زغال سنگ آینده»

تحقق پیش‌بینی «آب؛ زغال سنگ آینده»

پروفسور کریس رودس روسی از فعالان حوزه محیط زیست توانست پیل‌سوختی جدیدی ابداع نماید که با سوخت آب کار می کند و به جای سوزاندن آب، با ایجاد افت غلظت آب بین دو الکترود، انرژی الکتریکی تولید می‌کند.

استفاده از آب به‌عنوان سوخت همیشه امر بسیار مطلوبی بوده، و در پیل‌سوختی‌ جدید که با آب و هوا کار می‌کند روشی برای تولید برق پیاده شده که در آن به جای آنتالبی، آنتروپی عامل تولید انرژی شده است.
توان خروجی این پیل پایین و حتی کمتر از توان پیل‌های سوختی هیدروژنی و متانولی است، اما تأمین و کنترل سوخت آن نسبت به پیل‌های سوختی مذکور بسیار ساده‌تر است. این نوع پیل‌های سوختی جدید برای مصارفی که مصرف انرژی نسبتاً پایینی دارند مانند انواع سنسورها، واحدهای علامت‌دهی فوری و نیز تجهیزاتی که باید بهترین عملکرد را شرایط گرم آب‌وهوایی مناطق ساحلی یا بیابانی یعنی مناطقی که در آن‌ها آب به راحتی تبخیر می‌شود و افت غلظت حفظ می‌گردد. داشته باشند، مناسب هستند.

 در این پیل هم مانند سایر پیل‌ها الکترود کاتد و آند با غشایی از جنس پلیمر که امکان عبور پرتون‌ها از سمت آند به کاتد را فراهم می‌کند، از هم جدا شده‌اند. در ضمن الکترون‌ها با عبور از یک مدار، جریان الکتریکی تولید می‌کنند.

نویسنده که دارنده بیش از 400 مقاله و تحقیق و 4 کتاب در زمینه محیط زیست است، خاطرنشان ساخت که این سل‌های غلظتی دیگر با آن پیچیدگی‌های مسائل پشتیبانی مصرف گاز هیدروژن روبرو نیستند، با این حال برای کاربردهای حمل‌ونقل باز هم همان پیل‌های سوختی هیدروژنی با توان بالاتر احتیاج است.
با این اوصاف، پیش‌بینی صدوسی‌ودو سال پیش ژول ورن، که در کتاب جزیره اسرارآمیز بدان پرداخته بود، مبنی بر اینکه آب منبع تهی ناپذیری از نور و گرما خواهد شد، در آغاز قرن بیست‌ویک تحقق یافته و امروز آب همان زغال سنگ شده است.

 

منبع :          www.gest.ir

طیف سنج جذب اتمی

دستگاه جذب اتمی:

 

 

لامپ هالو کاتد:

 

برای آشنایی با نحوه کار دستگاه بروی لینک زیر کلیک کنید...

نحوه کار با دستگاه جذب اتمی

 

تيتراسيون هاي عملی اسيد باز

تيتراسيون هاي اسيد باز (تيتراسيونهاي خنثي شدن)

برای تیتراسیون تعاریف مختلفی ارائه شده است در تعریف اولیه می توان گفت تیتراسیون عبارتست از برابر کردن یک محلول با محلول دیگر از نظر شیمیایی. در بیان دیگر که بر اساس خنثی شدن است به این صورت تعریف می شود که خنثی شدن یعنی از بین رفتن اثر بازها توسط اسیدها و بالعکس. با استفاده ازعمل خنثی شدن به شرط آنکه مولاریته محلول اسید یا باز معلوم باشد، مولاریته و غلظت محلول بازها یا اسیدهای مجهول را می توان به دست آورد. این عمل را تیتراسیون (اسید و قلیاسنجی) (تيتراسيون اسيد و باز) گویند که حتماً باید در مجاورت یک معرف صورت گیرد.

تمامي آزمايش هاي تيتراسيون از سه بخش اصلي تشكيل شده اند كه عبارتند از :

1) محلول مورد آزمايش (محلول تيتر شونده)

2) محلول استاندارد (محلول تيتر كننده)

3) معرف هاي شيميايي رنگين

 

با وجود اينكه اساس همه آزمايش هاي تيتراسيون از سه بخش اصلي تشكيل شده است ولي مي توان با تغييرات كمي كه در مراحل كار انجام مي دهيم آزمايش هاي تيتراسيون را به دو نوع كلي تقسيم بندي كرد كه عبارتند از:

1)    تيتراسيون نوع مستقيم

2)    تيتراسيون نوع برگشتي (معكوس)

كه مي توان از هر يك از اين دو نوع روش براي سنجش غلظت محلول ها و درصد خلوص مواد شيميايي استفاده كرد كه البته كاربرد تيتراسيون نوع مستقيم به دليل صرفه جويي در ميزان مواد مصرفي و راحتي كار با آن عمومي تر بوده ولي در شرايطي خاص لازم است كه از تيتراسيون برگشتي استفاده شود.

ادامه نوشته

تیتراسیون اسید وباز

 

تيتراسيون هاي اسيد باز (تيتراسيونهاي خنثي شدن)

برای تیتراسیون تعاریف مختلفی ارائه شده است در تعریف اولیه می توان گفت تیتراسیون عبارتست از برابر کردن یک محلول با محلول دیگر از نظر شیمیایی. در بیان دیگر که بر اساس خنثی شدن است به این صورت تعریف می شود که خنثی شدن یعنی از بین رفتن اثر بازها توسط اسیدها و بالعکس. با استفاده ازعمل خنثی شدن به شرط آنکه مولاریته محلول اسید یا باز معلوم باشد، مولاریته و غلظت محلول بازها یا اسیدهای مجهول را می توان به دست آورد. این عمل را تیتراسیون (اسید و قلیاسنجی) (تيتراسيون اسيد و باز) گویند که حتماً باید در مجاورت یک معرف صورت گیرد.

تمامي آزمايش هاي تيتراسيون از سه بخش اصلي تشكيل شده اند كه عبارتند از :

1) محلول مورد آزمايش (محلول تيتر شونده)

2) محلول استاندارد (محلول تيتر كننده)

3) معرف هاي شيميايي رنگين

 

با وجود اينكه اساس همه آزمايش هاي تيتراسيون از سه بخش اصلي تشكيل شده است ولي مي توان با تغييرات كمي كه در مراحل كار انجام مي دهيم آزمايش هاي تيتراسيون را به دو نوع كلي تقسيم بندي كرد كه عبارتند از:

1)    تيتراسيون نوع مستقيم

2)    تيتراسيون نوع برگشتي (معكوس)

كه مي توان از هر يك از اين دو نوع روش براي سنجش غلظت محلول ها و درصد خلوص مواد شيميايي استفاده كرد كه البته كاربرد تيتراسيون نوع مستقيم به دليل صرفه جويي در ميزان مواد مصرفي و راحتي كار با آن عمومي تر بوده ولي در شرايطي خاص لازم است كه از تيتراسيون برگشتي استفاده شود.

براي آشنايي با روش تيتراسيون نوع مستقيم يك آزمايش تيتراسيون سنجش غلظت اسيد و باز را در نظر مي گيريم كه در آن يك محلول اسيدي با نرماليته نامعلوم نظير اسيد كلريدريك را به عنوان محلول مورد آزمايش و يك محلول قليايي رقيق مناسب با نرماليته مشخص نظير محلول هيدروكسيد سديم را كه مي تواند با محلول اسيدي مورد نظر به طور كامل واكنش دهد را هم به عنوان محلول استاندارد (محلول تيتر كننده) داشته باشيم با افزودن چند قطره از يك معرف شيميايي رنگين مناسب به محلول مورد آزمايش با توجه به نوع معرف استفاده شده رنگ محلول عوض خواهد شد. با افزودن تدريجي محلول استاندارد (بازي) به محلول مورد آزمايش اسيدي با توجه به رابطه شيميايي

OH^- + H⁺ --> H₂O

كه در آن (OH^-) از محلول استاندارد و (H⁺) از محلول مورد آزمايش تامين مي شود، محلول قليايي با محلول اسيدي واكنش داده و با ادامه عمل تيتراسيون به تدريج از غلظت (H⁺) موجود در محلول مورد آزمايش كاسته شده و درجه PH  محلول به سمت محيط خنثي پيش مي رود و در نهايت زماني كه غلظت (H⁺) موجود بسيار كم شد و درجه PH محلول به محدوده محيط خنثي و بعد از آن به محدوده محيط قليايي رسيد با توجه به نوع معرف مورد استفاده و درجه PH لازم براي تغيير رنگ آنها، محلول شروع به تغيير رنگ دادن خواهد كرد كه در اين لحظه بايد افزودن محلول استاندارد به محلول مورد آزمايش را قطع كرده و به عبارتي به عمل تيتراسيون خاتمه داد كه چون در تيتراسيون همواره تعداد اكي والان هاي مصرف شده محلول استاندارد با تعداد اكي والان هاي واكنش داده از محلول مورد آزمايش برابر مي باشد پس ميتوان با توجه به حجم مصرف شده محلول استاندارد و استفاده از رابطه ..........

ادامه نوشته

تهیه محلول و تعیین سختی آب

نحوه تهیه محلول :

عنوان آزمایش:	تهیه محلولهای NaOH و HCl با غلظت مشخص
نویسنده:	علی اکبر جعفری
ناشر:	سايت شيمي و آزمايشگاه شيمي www.azshimi.ir
منبع:
زبان:	فارسی
تعداد صفحه:	10
نوع فایل:	PDF
حجم فایل فشرده (KB):	171
لینک فایل فشرده:	دانلود
لینک فایل PDF	دانلود

تعیین غلظت کلسیم و منیزیم :

عنوان آزمایش:	محاسبات آزمایش اندازه گیری یون کلسیم و منیزیم و سختی آب
نویسنده:	محمد رضا ره افروز
ناشر:	سايت شيمي و آزمايشگاه شيمي www.azshimi.ir
منبع:	www.shimi-eng.net
زبان:	فارسی
تعداد صفحه:	3
نوع فایل:	PDF
حجم فایل فشرده (KB):	164
لینک فایل فشرده:	دانلود
لینک فایل PDF	دانلود

نمونه سوال های شیمی نیمسال اول 89-90

نمونه سوال های شیمی نیمسال اول 89-90

برای مشاهده و دانلود کلیک کنید:

1111024.pdf View Download

ریاضی 1

227k

1111025.pdf View Download

ریاضی عمومی 2

254k

1111026.pdf View Download

معادلات دیفرانسیل

227k

1113079.PDF View Download

فیزیک 1

236k

1113087.pdf View Download

فیزیک پایه 2

375k

1114008.pdf View Download

شیمی عمومی 1

233k

1114010.pdf View Download

شیمی عمومی 2

269k

1114012.pdf View Download

شیمی آلی 1

389k

1114014.pdf View Download

شیمی آلی 2

582k

1114016.pdf View Download

شیمی فیزیک 1

299k

1114018.pdf View Download

شیمی تجزیه 1

284k

1114020.pdf View Download

شیمی آلی 3

414k

1114021.pdf View Download

شیمی فیزیک 2

270k

1114023.pdf View Download

شیمی تجزیه 2

242k

1114025.pdf View Download

شیمی معدنی 1

234k

1114027.pdf View Download

مبانی شیمی کوانتومی

320k

1114028.pdf View Download

زبان تخصصی شیمی

204k

1114031.pdf View Download

شیمی تجزیه دستگاهی

194k

1114033.pdf View Download

اصول صنایع شیمیایی

245k

1114035.pdf View Download

شیمی معدنی 2

259k

1114037.pdf View Download

شیمی محیط زیست

173k

1114039.pdf View Download

طیف سنجی مولکولی

305k

1114040.pdf View Download

کاربرد طیف سنجی در شیمی آلی

693k

1114042.pdf View Download

شیمی آلی فلزی

386k

1114046.pdf View Download

شیمی فیزیک آلی

434k

1114047.pdf View Download

جداسازی و شناسایی ترکیبات آلی

311k

1114056.pdf View Download

مبانی شیمی پلیمر

385k

1114062.pdf View Download

خوردگی فلزات

240k

1114065.pdf View Download

الکترو شیمی صنعتی

194k

1114072.PDF View Download

شیمی و تکنولوژی نفت

232k

1114078.pdf View Download

اصول تصفیه آب و پسابهای صنعتی

238k

1114084.pdf View Download

شیمی عمومی 2

279k

1114086.pdf View Download

شیمی آلی

227k

1115018.pdf View Download

مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی

242k

1115019.pdf View Download

مبانی کامپیوتر و برنامه نویسی

242k

 

منبع:       www.pnunews.com

دانلود نمونه سوالات پیام نور

بخش اول : نمونه سوالات پیام نور دروس عمومی کلیک کنید
بخش دوم : نمونه سوالات پیام نور رشته کامپیوتر ، فناوری اطلاعات ، علوم کامپیوتر کلیک کنید
بخش سوم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته حقوق کلیک کنید
بخش چهارم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته مدیریت کلیک کنید
بخش پنجم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته حسابداری کلیک کنید
بخش ششم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته صنایع ، پروژه ، اجرایی کلیک کنید
بخش هفتم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته شیمی کلیک کنید
بخش هشتم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته کشاورزی کلیک کنید
بخش نهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته زیست شناسی کلیک کنید
بخش دهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته مترجمی کلیک کنید
بخش یازدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته فیزیک کلیک کنید
بخش دوازدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته ادبیات کلیک کنید
بخش سیزدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته آمار و ریاضی کلیک کنید
بخش چهاردهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته روانشناسی کلیک کنید
بخش پانزدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته مدیریت جهانگردی کلیک کنید
بخش شانزدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته علوم سیاسی کلیک کنید
بخش هفدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته اقتصاد کلیک کنید
بخش هجدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته الهیات کلیک کنید
بخش نوزدهم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته تاریخ کلیک کنید
بخش بیستم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته زمین شناسی کلیک کنید
بخش بیستم و یکم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته کتابداری کلیک کنید
بخش بیستم و دوم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته علوم اجتماعی کلیک کنید
بخش بیستم و سوم : نمونه سوالات پیام نور دروس رشته علوم تربیتی کلیک کنید
منبع:   www.pnunews.com

منابع درسی

آخرین اصلاحات منابع درسی رشته شیمی کاربردی دانشگاه پیام نور:

 دانلود آخرين وضعيت فهرست منابع درسي رشته هاي كارشناسي و كارشناسي ناپيوسته سال تحصيلي 90-89 دانشگاه پیام نور
آخرین تغییرات ۱۹ بهمن ۸۹

منابع درسی رشته شیمی

برای دیدن منابع اصلاحی دیگر رشته ها می توانید از لینک زیر استفاده کنید :

منابع درسی اصلاح شده دیگر رشته های پیام نور

منبع:    http://pnunews.com

اسپكتروفتومتر

اسپكتروفتومتر يا طيف سنج يك دستگاه آزمايشگاهي اوليه است كه جهت خواندن نتايج آزمايش هایی كه ، واكنش آنها از نوع End point هستند بكارمي رود .  اين دستگاه ميزان جذب ، يا عبور طول موجهای مشخصی از انرژی تابشی ( نور ) از يك محلول را اندازه گيری مي نمايد .

اساس كار اسپكتروفتومتر همانند بسياری از دستگاههای آزمايشگاهی ،  براندازه گيری ميزان نور جذب شده توسط يك محلول رنگی است  که طبق قانون بير -  لامبرت ميزان جذب نور ( OD ) متناسب با غلظت ماده حل شده در محلول است .

قانون بير- لامبرت زماني صادق است كه :

1 )  نور منتشر شده بر روي ماده مورد نظر تك رنگ باشد .

2 )  غلظت ماده حل شده بايد در محدوده خطي باشد .

اسپكتروفتومترهاي مرئي و فرابنفش رايجترين ، نوع آنها در مراكز تشخيصي و آزمايشگاهي هستند . اسپكتروفتومترها بر اساس تعداد پرتوهاي نوري كه به آشكارساز دستگاه مي رسد به دو نوع تك پرتويي و دوپرتويي تقسيم ميشوند . در نوع تك پرتويي يك جايگاه براي محلول و بلانک وجود دارد ، در دستگاههاي دو پرتويي دو جايگاه منظور شده است . پرتوتابش شده بطور خودكار مجزا شده ، و ازمحلول بلانك و نمونه همزمان عبور مي كند  اين دستگاهها بسيار حساس مي باشند .

قسمت هاي مختلف يك اسپكتروفتومتر شامل :

1 )   منبع نور  (Light Source)

2 )   تك رنگ ساز  ( Monochromator )

3 )   شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو  ( Focusing Device )

4 )   كووت يا محل قرار دادن نمونه  ( Cuvet )

5 )   دتكتور يا آشكار ساز  ( Detector )

6 )  صفحه نمايشگر   ( Display device )

منبع نور  ( Light Source ) :

معمولاً از لامپهاي تنگستني كه توليد نور ،  با طول موج 990  -  300 نانومتر  مي نمايند ، استفاده مي شود .  براي توليد پرتوهاي فرابنفش غالباً از از لامپ هاي هيدروژني يا دوتريومي  ،  با طول موج 450  -  200 نانومتر استفاده مي شود  ؛ لامپ هاي دوتريومي معمولاً پايدارترند وطول عمر بيشتري دارند .

منو کروماتور یا تک رنگ ساز   ( Monochromator ) :

اين قسمت دستگاه ، نور مخلوط را به پرتوهاي تك رنگ تجزيه مي كند اين عمل در اسكپتوفتومتر معمولاً توسط منشور يا سيستم گريتينگ( Grating )   انجام مي گيرد .

شكاف عبور يا متمركز كننده پرتو   ( Focusing Device ):

تركيبي از عدسي ها و آئينه هاي كوچك مي باشد ، كه فقط به طيف رنگي ،  با طول موج مورد نظر اجازه عبور مي دهند .  هر قدر عرض شكاف نور كمتر باشد ،  كيفيت پرتوها بهتر خواهد بود . ميزان منوكروماتيك بودن نور تابيده شده به كووت بسيار مهم مي باشد كه با ( Spectral Band Width  ( SBW  یا پهناي باند طيف ،  برحسب نانومتر مشخص مي شود هرچقدر عدد SBW كوچكتر باشد كيفيت دستگاه بهتر خواهد بود كه بستگي به نوع گريتينگ و پهناي شكاف عبور نور دارد .  بهترين  SBW براي اسپكتروفتومتر هاي آزمايشگاهي  8 نانومتر و براي دستگاههاي تحقيقاتي 4  -  8/1 مي باشد .

كووت يا محل قرار دادن نمونه   ( Cuvet ) :

كووتها محفظه هاي شفافي هستند  كه محلول موردآزمايش  در آن ريخته شده و در جايگاه خاص خود كه در مسير نور تكرنگ تعبيه شده است قرار مي گيرد . كووتها با توجه به نوع مصرف ، جنس ، شكل و حجم متفاوتي دارند .  براي محلولهاي اسيدي و قليايي از كووتهاي مخصوص شيشه اي و براي طول موجهاي زير   320 نانومتر از لوله كوارتز يا پلاستيك استفاده مي شود .

دتكتور يا آشكار ساز  ( Detector ) :

دتكتور يا آشكار ساز انرژي نوراني ( عبور كرده از محلول را )  به انرژي الكتريكي تبديل و آن را تقويت مي كند .

آشكار سازها معمولاً به سه گروه تقسيم مي شوند :

1 )  فتوالكتريكي   2 )  فتوشيميايي     3 )  حرارتي

در اسپكتروفتومتر  از آشكار سازهاي فتوالكتريكي استفاده مي شود .

صفحه نمايشگر    ( Display device ):

داده هاي بدست آمده از يك آشكار ساز بوسيله يك دستگاه بازخواني ، مانند يك گالوانومتر يا اسلوسكپ نشان داده مي شود .  انواع مختلف نمايشگر در اشكال عقربه اي ، ديجيتالي و كامپيوتري در اسپكتروفتومترها وجود دارد .

منبع:    chemist-p.blogfa.com

تیتراسیون های پتانسیو متری

تیتراسیونهایی که با دستگاه پتانسیومتر انجام می گیرد ، تیتراسیونهای پتانسیومتری نام دارد . در تیتراسیونهای پتانسیومتری تغییرات پتانسیل الکترود شناساگر نسبت به الکترود مرجع ، به ازای افزایش حجمهای معینی از تیتر کننده ، سنجیده می شود . الکترود مرجع در تمام تیتراسیونها معمولاً یکی از الکترودهای مرجع آزمایشگاهی مانند الکترود کالومل اشباع یا نقره – نقره کلرید اشباع است . اما نوع الکترود شناساگر بستگی به نوع تیتراسیون دارد . برای مثال در تیتراسیونهای اسید – باز معمولاً از الکترود شیشه ، در تیتراسیونهای اکسایش – کاهش از الکترود پلاتین ، در تیتراسیونهای کمپلکسومتری از الکترود استخر کوچک جیوه و در تیتراسیونهای رسوبی از الکترود نقره استفاده می شود . اختلاف پتانسیل را می توان با یک پتانسیومتر معمولی یا pH متر سنجید . اما برای بدست آوردن نتیجه مطلوب ، بهتر است از pH متر استفاده شود .

روش انجام یک تیتراسیون پتانسیومتری :

وسایل تیتراسیون : دستگاه پتانسیومتر ،  الکترود مرجع : کالومل اشباع یا نقره – نقره کلرید اشباع ،  الکترود شناساگر : نوع الکترود شناساگر بستگی به واکنش تیتراسیون دارد ، همزن مغناطیسی و مگنت ، بورت 50 میلی لیتر ، بشر 200 میلی لیتر بلند و باریک ، پایه و گیره های لازم برای نصب الکترودها و بورت .

توجه : قبل از استفاده از هر دستگاه پتانسیومتر ، آشنایی با طرز کار آن امری ضروری است . جزئیات طرز کار هر دستگاه معمولاً در دفترچه راهنمای آن ذکر شده است . بهتر است آن را قبل از کار با دستگاه مطالعه کنید . سپس تیتراسیون را طبق مراحل زیر انجام دهید :

1)     چند دقیقه قبل از شروع تیتراسیون دستگاه را روشن کنید تا گرم شود . زمان لازم برای گرم شدن دستگاه بستگی به نوع دستگاه دارد .

2)     معمولاً برای تیتراسیونهای پتانسیومتری ، دستگاه پتانسیومتر و الکترودها نیاز به درجه بندی ندارند .

3)     بورت را بشویید ، سپس آن را از محلول تیتر کننده پر کرده و روی صفر تنظیم کنید .

4)     حجم لازم از محلول تیتر شونده را با پیست دقیق در بشر تیتراسیون بریزید و حجم آن را با آب مقطر به 100 میلی لیتر برسانید ( از درجه بندی تقریبی بشر استفاده شود . ) بهتر است برای تیتراسیون از بشرهای نوع بلند و باریک استفاده کنید .

5)     مگنت را بشویید و آن را به آرامی در بشر بیندازید .

6)     بشر تیتراسیون را روی همزن مغناطیسی قرار دهید و الکترودها را در آن بگذارید . انتهای الکترود دست کم 2 سانتیمتر با مگنت فاصله داشته باشد تا مگنت به هنگام چرخیدن ، با الکترود برخورد نکند.

7)     بورت را روی ظرف تیتراسیون سوار کنید .

8)     دستگاه پتانسیومتر را روی مد دلخواه pH یا mV قرار دهید . همزن را روشن کنید و پتانسیل یا pH اولیه محلول را بخوانید و یادداشت کنید .

9)     تیتراسیون را با افزایش حجمهای معینی از تیتر کننده و خواندن پتانسیل یا پی اچ ، ادمه دهید . تیتر کننده را در ابتدای تیتراسیون ، یعنی زمانی که از نقطه هم ارزی فاصله زیادی دارید ، به مقادیر زیاد بین 1 تا 2 میلی لیتر و در نزدیک نقطه هم ارزی ، یعنی از هنگامی که پتانسیل یا پی اچ رو به افزایش یا کاهش می گذارد تا زمانی که تقریباً ثابت شود ، به مقادیر بسیار کم در حدود 1/0 میلی لیتر اضافه کنید .

10)  پس از عبور از نقطه هم ارزی تیتراسیون را تا افزودن 10 میلی لیتر دیگر از تیتر کننده ادامه دهید . توجه : در صورتی که بتوانید تیتر کننده را در نزدیک نقطه هم ارزی به مقدار مساوی در دفعات مختلف ، به محلول اضافه کنید ، محاسبات راحتتر و منحنی بهتری بدست می آورید ، ولی این کار ضرورتی ندارد .

11)  پس از پایان هر تیتراسیون الکترودها را بشویید و در آب مقطر قرار دهید و دستگاه را خاموش کنید.

منبع:       chemist-p.blogfa.com

دستگاه نشر شعله ای

دستگاه نشر شعله ای

 

برای آشنایی با نحوه کار دستگاه بروی لینک زیر کلیک کنید:

نحوه کار نشر شعله ای  

دستگاه جذب اتمی

دستگاه جذب اتمی:

 

 

لامپ هالو کاتد:

 

برای آشنایی با نحوه کار دستگاه بروی لینک زیر کلیک کنید...

نحوه کار با دستگاه جذب اتمی

 

روش های جدید حفاظت از خوردگی

معرفی روش های جدید حفاظت از خوردگی کف مخازن نفت و مایعات گازی

خوردگی کف مخازن را می توان با به کارگیری همزمان حفاظت کاتدی و ممانعت کننده خوردگی از نوع فاز بخار و یا تنها با به کارگیری وی سی آی (VCI) تحت کنترل قرار داد.

خوردگی کف مخازن نفتی یکی از مشکلات مهم ذخیره سازی نفت خام و مایعات گازی است. نشست مخازن بزرگ نفتی موجب آلودگی آب های زیرزمینی و وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به محیط زیست می شود. در گذشته کف مخازن (قسمت بیرونی مخزن که با زمین در ارتباط است) با به کارگیری حفاظت کاتدی نتوانسته است به طور کامل مانع از نشت و جلوگیری از خوردگی کف مخازن ذخیره نفت شود.

در این مقاله دلایل ناتوانی سیستم حفاظت کاتدی در جلوگیری از خوردگی کف مخازن نفتی و آخرین روشهای مورد استفاده برای حفاظت کف مخازن بررسی می شود.

به کارگیری سیستم حفاظت کاتدی، بازدارنده های خوردگی از نوع فاز بخار و به کارگیری همزمان حفاظت کاتدی و بازدارنده های خوردگی فاز بخار از جمله روش های حفاظت از خوردگی کف مخازن است.

مشکلات روش های حفاظت کاتدی:
نتایج تجربی نشان می دهد سیستم حفاظت کاتدی به تنهایی قادر به حفاظت خوردگی کف مخازن نیست و در موارد متعدد دچار نشت شده است. این درحالی است که کف مخازن در پتانسیل حفاظت کاتدی قرار دارد.

یکی از روش های توزیع مناسب پتانسیل حفاظت کاتدی در کف مخازن به کارگیری بستر آندی است. به گونه ای که موجب توزیع پتانسیل حفاظت کاتدی در کف مخازن شود که شامل، به کارگیری آندهای کم عمق در اطراف مخزن، آندهای افقی و سیمی در زیر کف مخزن است.

در روش اول به علت تخلیه جریان حفاظت کاتدی در لایه سطحی زمین، باعث افزایش ضریب حفاظتی (Over protection) در خطوط لوله مدفون در خاک و مجاور مخازن می شود، بنابراین از این روش نمی توان در پالایشگاه ها استفاده کرد. در روش دوم آندهای سیمی به صورت مارپیچ در فونداسیون کف مخزن قرار می گیرد و این روش برای مخازن موجود قابل استفاده نیست.

یکی دیگر از روش های توزیع پتانسیل حفاظت کاتدی در کف مخزن عایق سازی الکتریکی هر یک از مخازن از یکدیگر است. در این روش هر یک از مخازن توسط فلنچ عایقی به همراه مقاومت الکتریکی از یکدیگر جدا می شوند.

به کارگیری پوشش در کف مخزن ها نیز یکی دیگر از روش هایی است که در توزیع حفاظت کاتدی در کف مخزن استفاده می شود. به دلیل مشکلات اجرایی اعمال پوشش بر روی ورق فولادی کف مخازن نفتی و گازی امکان پذیز نمی باشد. حرارت ناشی از جوشکاری صفحات کف مخزن، باعث از بین رفتن پوشش آنها می شود، در نتیجه پوشش مناسبی برای حفاظت از این نواحی نیست.

بنابراین به جای پوشش دادن ورق فولادی کف مخزن، محل نصب مخزن به خوبی پوشش داده می شود و اطراف مخزن را به خوبی آب بند می کنند. پوشش مزبور چسبندگی به کف مخزن ندارد، در چنین شرایطی این پوشش در حکم سپر برای جریان حفاظت کاتدی عمل می کند و اگر به دلایلی الکترولیک به ناحیه بین پوشش و کف مخزن نفوذ کند، حفاظت کاتدی قادر به مقابله با خوردگی آن نخواهد بود.

به دلیل آن که پوشش مزبور حالت سپر الکتریکی دارد، اندازه گیری پتانسیل کف مخزن چنین حالتی را نشان نمی دهد و  کف مخزن در محدوده پتانسیل حفاظت کاتدی قرار دارد ولی خوردگی در کف آن اتفاق می افتد.

از طرف دیگر اگر کف مخزن مستقیما بر روی فونداسیون بتنی قرار گیرد، کلیه نواحی کف مخزن قادر به ایجاد ارتباط الکتریکی مناسب با فونداسیون بتنی نخواهد بود و بنابراین حفاظت کاتدی نمی تواند به خوبی کف مخزن را تحت حفاظت خود قرار دهد.

نتایج تجربی موجود نشان می دهد مخازن نفتی با وجود حفاظت کاتدی کف آنها دچار خوردگی می شود و نشت مواد نفتی به آبهای زیر زمینی موجب ایجاد خسارت های زیادی به آب های زیر زمینی شده است.

روش های جدید حفاظت خوردگی کف مخازن
امروزه می توان خوردگی کف مخازن را با به کارگیری همزمان حفاظت کاتدی و ممانعت کننده خوردگی از نوع فاز بخار و یا تنها با به کارگیری وی سی آی (VCI) تحت کنترل قرار داد.

مواد وی سی آی، ممانعت کننده فاز بخار، می توانند در محیط بسته سطح فلز را در برابر عوامل خورنده مثل آب، بخار، کلریدها، سولفید هیدروژن و مواد خورنده دیگر در محیط های صنعتی حفاظت کنند.

فشار بخار مواد مذکور کم است، بنابراین در فشار اتمسفر و دمای محیط بخار می شوند. در محیط بسته بخارهای ایجاد شده بر روی سطح میعان کرده و توسط مولکول های سطح قطعات جذب شده و منجر به توقف یا تاخیر در انجام واکنش های خوردگی می شوند. روش مذکور به عنوان یکی از روش های استاندارد محافظت کف مخازن نفتی مطرح شده است.

روش دیگر تزریق مداوم وی سی آی از طریق شبکه ای از لوله های سوراخ دار است. این لوله ها در زیر مخزن و در داخل فندانسیون بتنی کف قرار می گیرند. مواد بازدارنده خوردگی از طریق لوله های مزبور در کف مخزن تزریق می شود. بدیت ترتیب با توزیع وی سی آی در کف مخزن، از خوردگی آن جلوگیری می شود.

برای جلوگیری از ایجاد جرقه در نتیجه تمرکز الکتریسیته ساکن، باید مقاومت سطح پوشش درونی مخزن کمتر از ۱۰۸ اهم باشد.

سیستم های پوشش دهنده درون مخازن ذخیره نفت:
جهت دیواره و کف از پوشش اپوکسی فنولیک با هاردنر آمین و با خاصیت آنتی استاتیک استفاده شود. که این پوشش به دلیل ایجاد کراس لینک (Cross-linK) بالا، منجر به ایجاد پوشش سخت و مقاوم خواهد شد.

روش دیگر استفاده از پوشش پلی اورتان با خاصیت آنتی استاتیک که برای دیواره مخازن استفاده می شود. چنانچه کف مخزن توسط کامپوزیت کلاس اپاکسی (Glass-Epoxy) یا کلاس پلی استر (Glass-Polyester) روکش شده است، لازم است ژل کت سطحی آن دارای خاصیت آنتی استاتیک باشد.

مقاومت پوشش ها در حدود ۱۰ اهم است و چنین مقاومتی تنها مانع از بروز جرقه توسط انباشته شدن الکتریسیته ساکن می شود و از لحاظ الکتریکی چنین موادی تقریبا در ردیف مواد نیمه رسانا قرار دارند.

آندهای فدا شونده که در داخل مخازن به کار می روند علاوه بر جلوگیری از خوردگی، عامل تخلیه بارهای الکتریسته ساکن نیز محسوب می شود.

به طور کلی مخازن نفتی زیادی در کشور دچار نشت شده است. این موضوع ضررهای اقتصادی جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کرده است. با توجه به اهمیت بالای حفظ محیط زیست و نیز جلوگیری از هدر رفتن نفت خام و مایعات گازی لازم است روش های جدید مقابله با خوردگی کف مخازن نفتی مورد توجه قرار گیرد.

عباس آقاجانی
منبع: ماهنامه داخلی شرکت ملی گاز ایران/

چند شماره از نشریه فنی- تخصصی شرکت ملی نفت ایران

چند شماره از نشریه فنی- تخصصی شرکت ملی نفت ایران که امیدوارم مفید باشد .

برای دانلود روی مطلب مورد نظر کلیک کنید ( فایل ها به صورت pdf می باشد )

شماره ٤٨ آذر ١٣٨٦
نگرشی بر ژئوشیمی هیدروكربن ها و ارزیابی سنگ مادر در حوزه خزر جنوبی بررسی كارایی بازدارنده های رسوب نمك های معدنی در عملیات تزریق آب كاربرد سی تی اسكن برای محاسبه خواص پتروفیزیكی و لیتولوژیكی بررسی روش های پایدارسازی در حل مسائل معكوس تعیین ژئوئید .... استفاده از سیستم هوش مصنوعی شبكه های عصبی برای شبیه سازی بررسی رسوب آسفالتین طی تزریق CO2 كاربرد نانوكامپوزیت ها در افزایش استحكام مته های الماسه وجود H2S در نفت و راه های زدودن آن رخدادهای داخلی و خارجی فراخوان مقاله سرمایه گذاری ١٠٧ میلیون دلاری ایتالیا برای اكتشاف در خلیج فارس

 

شماره ٤٧ آبان ١٣٨٦
بررسی آنالیز چاه آزمایی در مخازن شكافدار طبیعی كاربرد سی تی اسكن برای محاسبه خواص پتروفیزیكی و لیتولوژیكی بررسی روش های پایدارسازی درحل مساله معكوس تعیین ژئوئید شبیه سازی رفتار نمونه سازند شیل در واكنش با سیالات حفاری پایه آبی علت ترش شدگی مخازن گازی كربناته عمیق مدل سازی رسوب آسفالتین در اثر تزریق گاز یافتن ضرایب مدل نرخ نفوذ بورگوینه و یانگ با روش ... تصفیه آب با استفاده از فناوری نانو رخدادها فراخوان مقاله شركت او.ام.و بلوك نفتی دانان ایران را توسعه می دهد

 

شماره ٤٦ مهر ١٣٨٦ 
ماسه سنگهای زغالی؛ پيچيدگی ها و راه حل های ارزيابی اين گونه مخازن بررسی روش های پايدارسازی در حل مساله معكوس تعيين ژئوئيد تاثير كنترل كيفی افزودنی های ضد مهاجرت گاز در بهينه سازی طراحی دوغاب سيمان پليمرهای محلول در آب برای استفاده در ازدياد برداشت(EOR) بررسی خواص آندهای MMO شناخت مخازن گاز ميعانی پيش بينی ضريب ژول-تامسون برای گازهای طبيعی مقدماتی بر كار در محيط های حاوی گاز H2S رخدادها فراخوان مقاله فهرست برنامه های آموزشی تخصصی مركز مطالعات و پژوهشهای اكتشاف و توليد

 

شماره ٤٥ شهريور ١٣٨٦
سنگ شناسی سازند (زاكين) در شمال بندرعباس تخمين سرعت موج برشی به روش گرينبرگ كاربرد ايزوتوپ های پايدار در اكتشاف هيدروكربورها پليمرهای محلول در آب برای استفاده در ازدياد برداشت(EOR) شناخت مخازن گاز معيانی بررسی مراحل مختلف فرايند مديريت مخازن هيدروكربوری مديريت جامع مخزن در يك نگاه بررسی خواص نانو ذرات اكسيدتيتانيوم مورد استفاده در سنسورهای گازی رخدادها فراخوان مقاله شركت نفت و گاز مارون تحقق ٩/٩٩ برنامه توليد نفت

 

شماره ٤٤ مرداد ١٣٨٦
اهمیت شیل ها و کانی های رسی در مخازن نفتی آشنایی با تکنیک لرزه نگاری حین عملیات حفاری (SWD) مکانیسم روش غیرحرارتی Cold Production در تولید نفت سنگین مقدمه ای بر شکاف هیدرولیکی مدیریت ماسه ومعیارهای انتخاب روش بهینه رفتار با پدیده تولید ماسه پیش بینی عرضه نفت خام و گاز طبیعی در جهان بهینه سازی راندن متوالی مته های حفاری مطالعات خطر و قابلیت عملکرد سیستم (HAZOP) اخبار فراخوان مقاله تولید نفت و گاز کارون با پیش گرفتن از برنامه های تعیین شده

 

شماره ٤٣ تیر ١٣٨٦
نقش آب و هوای دیرینه بررسوب گذاری، دیاژنز و کیفیت مخازن کربناته میوسن تئوری موجک در مهندسی نفت آنالیز شبیه سازی گردش سیالات حفاری و مقایسه کاربردی آن در فیلد بررسی شبکه ای شدن آزمایشات شاخص بهره دهی مخازن آسماری کارون مدیریت ماسه ومعیارهای انتخاب روش بهینه رفتار با پدیده تولید ماسه حفاری به روش PID بحران نیروی کار متخصص و ماهر در بخش بالادستی صنعت نفت جهان انرژی های تجدیدپذیر اخبار فراخوان مقاله تلاش پژوهشگاه صنعت نفت در استفاده مجدد از آب های صنعتی و کاهش پساب

 

شماره ٤٢ خرداد ١٣٨٦
حوزه خاورمیانه در یک نگاه مدل سازی اندازه بردار شتاب ثقل در مناطق دریایی بهبود در کارایی حفاری تحکیم برجای ماسه ها بااستفاده از اکسیداسیون حرارت پایین بررسی روندهای دولومیتی، ددولومیتی و سیسیلس شدن و پراکندگی .... آنالیز شبیه سازی یکی از مخازن نفت سنگین شکافدار ایران مطالعه آزمایشگاهی تزریق پلیمر در محیط همگون بااستفاده از میکرومدل مدیریت فناوری در بالادستی نفت (پژوهش و تولید) تکنولوژی هوشمند میادین سیستم اطلاعات جغرافیایی ابزاری موثر برای مدیریت بحران در صنعت نفت اخبار داخلی اخبار خارجی افزایش چشمگیر در مقدار نفت درجای میدان آزادگان انجام بیش از ٧٢٠٠ مورد پایش حفاظت کاتدی در شرکت کارون

 

فیلتر دیسکی

فیلتر دیسکی یکی از مهمتـرین قسمتـها در سیستم کنترل مرکزی کشاورزی میباشد . فيلتر ديسكي عموما اولين مرحله تصفيه آب در اغلب مراحل تصفيه‌ آب مي‌باشد  یکی از اجزا سیستم کنترل مرکزی ، فیلتـرهای دیسکی میـباشد . فیلترها بر اساس میزان مش خود ، اجزا و ذرات معلق در آب آبیـاری را گرفته و پس از تصفیه شدن به لوله های اصلی و نیمه اصلی و لتـرالها هدایت میـشود . هرچه قدرت تصفیه از120 میکرون به سمت 150 میکرون بالا رود ذرات کوچکتری توسط دیسکها تصفیه میگردد .  در ایـران به دلیـل استفاده نکردن از فیلـتر در سیستم آبیـاری قطـره ای شاهـد گرفتـگی لـوله هـای آبـده می باشیم . فیلترها کمک به عـمر طولانی سیستم آبیاری قطره ای میکند . بر این اساس فیلتر های دیسکی که تصاویر آن نمایش داده شده است در مدلهای 1 اینچ – 2 اینچ – 3 اینچ و  4 اینچ دوبل برای سیستم آبیاری بکار برده میشوند . لازم به ذکر است فیلترهای دیسکی هیدرو هلیکس تصفیه بهتری را انجام میدهد به دلیل پروانه ای که در بالای دیسکها تعبیه شده آب را به صورت چرخشی در می آید و در نتیجه بهتر میتواند با دیسکها درگیر و سرانجام تصفیه بهتری انجام شود . نوع دوم مودلار میباشد و فقط آب درون قیلتر بدون حالت چرخشی با دیسکها درگیر شده و قدرت تصفیه کنندگی پایین تری دارند . روش شستشوی فیلترهای دیسکی به این صورت است که اول باید شیر ورودی و خروجی به فیلتر را بست و سپس کمربند که حول فیلتر بسته شده را به آرامی باز کرده و کمربند را خارج کرده و درنتیجه درپوش یا کلاهک روی فیلتر آزاد میگردد ، درپوش را خارج کرده و دیسکهای فیلتر که معمولا به رنگ قرمز میباشد نمایان میشود و مهره چند وجهی در بالای فیلترهای دیکسی را باز کرده تا با این عمل دیسکها ازاد شده و به راحتی قابل شستشو میباشند . لازم به ذکر است که در روی فیلترهای دیسکی جایگاهی مخصوص به نصب دو مانومتر در نظر گرفته شده که اولی در قسمت ورودی اب  و بعدی در قسمت خروجی آب میباشد . هرگاه فشار خروجی در  مانومتر کمتر از فشار آب  ورودی باشد نشان دهنده کثیف شدن فیلتر میباشد و نسبت به تمیز کردن آن باید اقدام کرد .   فیلترهای دیسکی علاوه بر استفاده در سیستمهای کنترل مرکزی کشاورزی موارد صنعتی دارد . فیلترهای دیسکی به دلیل نوع طراحی و همچنین عملکرد آن میتواند در بخش صنعتی نیز بکار برده شود . فیلتر های دیسکی 2 اینچ در پکیچ های آب شیرین کن برای اولین مرحله گرفتن ذرات معلق بکار برده میشود . باید متذکر شد که اگر حجم بالای آب برای تصفیه موجود باشد باید از ترکیبی از آنها بکار برده شود به عنوان مثال آنها را بر روی کلکتور بسته میشود تا تعداد بیشتری از آنها بکار گرفته شود در عین حال تصفیه  با حجم بالاتری را عرضه میکند . فیلتر های دیسکی هم میتواند به صورت پکیجی ارائه شود در نتیجه به دو صورت ارائه میشود یا به صورت اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک .

در نوع اتو ماتیک نیروی الکتریسته به کمک می آید و آب به وسیله سیستم کنترل مرکزی که کامپیوتری میباشد و از قبل برنامه ریزی شده است آب را تصفیه میکند . باید متذکر شد که در این سیستم شستشوی فیلترهای دیسکی ساختمان ویژه ای دارند ، و در هنگام شستشو از هم باز می شوند . در نتیجه آب به راحتی از لا به لای دیسکهای فیلتر گذر کرده و شستشو داده و خارج میگردد . این مکانیسم را شستشوی بر عکس یا بک واش میگویند .

 در نوع نیمه اتوماتیک نیروی آب است که به وسیله شیرهای پروانه ای که مسیر آب را بر عکس به فیلتر ها باز میگرداند دیسکها تمیز می شوند . و دیگر احتیاج به تمیز کردن انها نمی باشد .

همچنین علاوه بر فیلترهای دیسکی فیلترهای توری در سایز 1 اینچ و 2 اینچ کوتاه نیز موجود میباشد این فیلتر ها برای حجم کم تصفیه آب صورت میگیرد که دبی ورودی و خروجی جهت انتخاب فیلتر باید مد نظر قرار گیرد .

توجه : فیلتر های توری و دیسکی جهت تصفیه فیزیکی و ذرات معلق در آب بکار می رود .

power filter  فیلترهای تمام اتوماتیک

مشخصات فیلترهای تمام اتوماتیک :

سطح گسترده تصفیه ، مکانیسم کارکرد قابل اعتماد و ساختمان ساده از خصوصیات فیلترهای  تمام اتوماتیک میباشد .جریان خودکار مطابق با فشار مخالف و یا مطابق زمان میباشد . هیچ وقفه ای در جریان مسیر آب در طی شستشو به وجود نمی آید . مکانیسم شستشو قابل اعتماد و مناسب و در عین حال شرایط بهره برداری را به حداکثر میرساند . قدرت درجه تصفیه از 10 تا 800 میکرون . حداقل فشار کارکرد 2 بار میباشد و تصفیه تا 400 متر مکعب در ساعت انجام می پذیرد .

این فیلترها به دو صورت تمام و نیمه اتوماتیک وجود دارند . که در مورد اول از نیروی الکتریسیته استفاده میشود . 

اسمز معکوس

سوالات متداول در مورد دستگاههای تصفیه آب با روش اسمز معکوس

1- دستگاه تصفيه آب با سيستم اسمز معكوس چيست ؟

یکی از انواع سیستم هایی است که برای تصفیه آب خانگی و صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد و بخاطر دقت و مکانیزم عملکرد آن براحتی متوان گفت مناسب ترین سیستم برای تامین آب شرب  تمامی مناطق کشور عزیزمان میباشد ، این دستگاه طوری طراحی شده است که فیلتر های انتهایی دارای دقت بالاتر بوده و این افزایش دقت از هر فیلتر به فیلتر بعد به تدریج اتفاق می افتد و باعث حذف ذرات درشتر در ابتدای مسیر و حذف ذرات ریزتر در فیلتر های بعدی شده و همچنین عمر فیلتر ها را بالاتر میبرد چون در این صورت تقسیم کار بین فیلتر های مختلف صورت گرفته و هر فیلتر مسئول حذف یکسری از ناخالصی های مربوط به خود است این فرایند تا فیلتر چهارم یا فیلتر ممبران ( RO ) ( همان فیلتری که عمل اسمز معکوس را انجام میدهدکه با این اصطلاح در زیر بیشتر آشنا خواهید شد ) ادامه داشته و فیلتر های 5 ، 6 و 7 اعمال تکمیلی تصفیه را انجام میدهند .

 در این نوع تصفیه وجود فیلتر های 1 تا 5 ضروری بوده و در صورت نبود هر کدام از آنها فرایند تصفیه انجام نمیگیرد و در صورت انجام ناقص میباشد ، وجود فیلترهای 6 و 7 بسته به کیفیت آب منطقه و گاهی به سلیقه مصرف کننده دارد ، فیلتر مرحله 6 پس از تصفیه کامل آب مقداری مواد معدنی به آب مصرفی اضافه میکند و اغلب اوقات بلااشکال است بجز مواقعی که مصرف کننده بدلیل ناراحتی کلیوی مثل سنگ ساز بودن کلیه تمایل به مصرف آب با درصد کم مواد معدنی و کانیها را دارد ( در این مورد هم در ذیل بیشتر توزیح خواهیم داد )  ، فیلتر مرحله هفتم لامپ UV میباشد که با تابیدن پرتوء ماوراء بنفش به آب باعث ضدعفونی مضاعف آب میشود که استفاده از این فیلتر زمانی توصیه میشود که آب دارای آلودگی میکروبی بالایی باشد مانند آب برخی چاه ها .

این سیستم تصفیه تنها سیستم قابل استفاده در منزل است که میتواند مواد محلول در آب مانند نمک را خذف کند ( تبدیل آب لب شور به آب شیرین ) به همین خاطر از این دستگاه برای تمام مناطق کشور میتوان استفاده کرد.

1 - آیا دستگاه های تصفیه آب با سیستم اسمز معکوس ( RO ) باعث اسیدی شدن آب میشوند ؟
طراحی دستگاه RO بصورتی میباشد که بتواند کوچکترین ناخالصی ها مانند انواع ویروس و باکتری یا موادی مانند نیترات را حذف کند یعنی برای حصول این کار باید بتوان علاوه بر حذف ذرات معلق مانند زنگ آب ذرات محلول را حذف نمود مواد معدنی و کانی ها هم جز ذرات بسیار ریز آب میباشد که در این فرایند نسب به سیستم های دیگر بیشتر حذف میشوند که این امر با توجه به بالا بودن سختی آب در اکثر موارد بسیار مفید است و باعث سبکی و خالصی آب میشود ولی اگر این املاح بیش از حد حذف شوند ممکن است آب کمی به خاصیت اسیدی نزدیک شود نه اینکه کاملا اسیدی شود علاوه بر آن امروزه اکثر شرکت ها دستگاه اسمز معکوس (RO) را طوری ارائه میدهند که میزان حذف املاح قابل کنترل توسط قطعه بخصوص روی دستگاه باشد که با وجود این مورد حتی خود مصرف کننده هم توان تنظیم میزان املاح موجود در آب را خواهد داشت . علاوه بر آن سیستم RO با دقت بسیار بالا و توان تولید آب مقطر فقط جهت مصارف خاص صنعتی و پزشکی استفاده میشود و دستگاه های خانگی دقت پایینتری داشته و همیشه املاح معدنی را به مقدار لازم در آب باقی میگذارند و این یعنی رفع این نگرانی و نشان دهنده دقت تصفیه بالای این سیستم . در ضمن در اکثر مواقع آب شهری قلیایی و PH آن حدودا 7 است و نیازی به قلیایی کردن ان نیست در نتیجه از هزینه های اضافی برای قلیایی کردن توسط بعضی دستگاه ها که هزینه های بسیار بالا بخاطر نوع جنس قطعاتی که دارند و کاربری خاصی ندارد میتوان جلوگیری کرد . ( برخی از این نوع دستگاه های موجود در بازار چون ویژگی بارزشان فقط همین مورد است فروشنده ممکن است با بزرگنمایی قلیایی کردن و با اهمیت جلوه دادن این مورد مسائل مهم دیگر را مطرح نکند که در آنها رعایت نمیشود مانند حذف کامل ناخالصی های بسیار ریز و در عین حال بشدت خطرناکتر )

2 - چرا سیستم اسمز معکوس RO با وجود دقت تصفیه بالاتر نسبت به بعضی سیستم های دیگر ارزانتر میباشد ؟
در واقع هنر اصلی طراح این سیستم این بوده که با استفاده از ساده ترین و ارزانترین راه و ابزار بالاترین دقت تصفیه آب را ارائه دهد . در اکثر این موارد برای حصول این تفکر طراحان از فرایندهای موجود در طبیعت تقلید کرده و با بهینه سازی آن ، موارد مصرف را فراهم میسازند در واقع این مسیر اکثر صنعت گران است. بطور مثال: در اکثر کامپیوتر های امروزی بخاطر کوچکتر کردن قطعات و در نتیجه کمتر هزینه کردن مواد اولیه قیمت نهایی پایین تر از کامپیوتری های نسل قدیم است و میدانیم کارایی کامپیوتر های جدیدتر همیشه بهتر بوده . مثالهای متعددی وجود دارد بر تایید این گفتار مانند بهتر بودن سیستم الکترومغناطیسی نسبت به مغناطیس مگنت ولی ارزانتر بودن آن که دلیل آن بوجود آوردن نیروی مغناطیسی بدون استفاده از مگنت گران قیمت است و بجای آن از نیروی برق بسیار ضعیفی استفاده میشود همچنین مشکل ضعیف شدن مگنت به مرور زمان را هم نخواهیم داشت .

3 - آیا سیستم RO باعث حذف نیترات و مواد سمی میشود ؟
بله ولی نه بصورت مطلق بلکه بسیار بیشتر از سیستم های دیگر که قابل استفاده بر روی آب آشامیدنی بوده و اثر سوئی نداشته باشند . در واقع اول اینکه همیشه هر چند بسیار کم ولی جای خطا ء جزئی وجود دارد و دوم بخاطر مناسب بودن آب برای آشامیدن نمیتوان کاملا آن را خالص ( آب مقطر ) نمود و برای هر فاکتوری در آب حد غیر مجاز ، مجاز و مطلوبی وجود دارد که این دستگاهها علاوه بر پایین آوردن ناخالصی ها از حد غیر مجاز میتوانند آنها را به حد مطلوب نیز برسانند. برخی سیستم ها هم ممکن است کلا نیترات را حذف کنند ولی آب خروجی آن ها برای شرب مناسب نبوده و در صنعت کاربرد دارند و برخی دیگر در فرایند خود موادی به آب اضافه میکنند که اثر نامطلوبی بر آب شرب دارد .

2- فرق سیستم اسمز معكوس با سیستم های ساده تر آب در چيست؟

فيلتراسیون آب فقط ذرات بزرگ و مخلوط در آب مثل ذرات گل و لاي ، لجن ، شن و ماسه ، زنگ لوله ها و کلر را جدا مي كند در حالي كه اسمز معكوس توسط بكارگيري يك غشاء نيمه تراوا غير از جدا كردن ناخالصی های ذکر شده ی مخلوط در آب تمامي مواد شيميايي و آلودگي هاي محلول در آب مانند : میکروبها ، باکتری ها ، ویروس ها ، انگل ها ، نیترات ، سموم کشاورزی و آفت کش ها ( سم آرسنیک ) ، کیست ، نمک ، آهک ، فلزات سنگین مانند سرب و... را نيز از آن جدا مي سازد. و باعث کاهش سختی و سنگینی آب شده یعنی EC , TDS  آب را پایین می آورد .

3- مکانیزم عملکرد فیلتر ممبران یا اسمز معکوس ( RO ) چگونه است ؟

اگر يك غشاء نيمه تراوا بين دو محلول با غلضتهاي متفاوت قرار گيرد ، مقداري از حلال از يك غشاء به طرف ديگر منتقل مي شود ، جهت طبيعي حركت حلال به گونه اي است كه محلول غليظ تر رقيق مي شود ، اگر به سيستم اجازه رسيدن به تعادل داده شود ، در آن صورت سطح آب نمك (محلول غليظ تر) از سطح آب خالص بالاتر خواهد رفت. اين اختلال سطح ددر دو طرف غشاء را فشار اسمزي مي گويند. در اسمز معكوس آب خام توسط پمپ به داخل محفظه اي كه داراي غشاء نيمه تراوا است رانده مي شود. .و چون ناخالصي ها قادر به عبور از غشاء نيستند از اين رو در يك طرف غشاء آب تقريبا خالص و در طرف ديگر ، آب تغليظ شده وجود خواهد داشت. اين فرايند براي تهيه آب آشاميدني از آبهاي كه حاوي املاح معدني زياد و نا خالصي هاي آلي باشند بسيار مناسب بوده و حتي قادر است از آب دريا با PPM 50000 TDS و نيز از آبهاي لب شور ، آب آشاميدن تهيه كند. روش اسمز معكوس قادر به جداسازي مواد آلي غير محلول ، مواد آلي محلول ، اندوكسين ها ، ويروس ها ، باكتريها و ذرات مي باشد. روش اسمز معكوس به هاپيرفيلتر اسيون (HYPER FILTRARION)نيز معروف مي باشد ، يعني با استفاده از اين روش ذراتي به كوچكي يونها را نيز مي توان جدا كرد. همچنين جهت زدودن نمكها و ساير ناخالصي هاي آب و بهبود رنگ ، طعم و مزه مي توان از اين روش بهره گرفت. لازم به ذكر است كه بيش از يك قرن است اين تكنولوژي شناخته شده است ولي در 60 سال اخير يعني تا زمانيكه غشاء هاي خاص توسعه نيافته بودند اين تكنولوژي گسترش چنداني پيدا نكرده بود.                  

4- در سيستم اسمز معكوس دستگاههاي تصفيه آب چه عملي انجام مي شود؟

 آب ورودي از لوله كشي در ابتدا وارد فيلتر مرحله اول مي شود و با توجه به اينكه منافذ اين فيلتر حدود 5 ميكرون است از عبور ناخالصي هاي درشتتر مانند گل و لاي و شن و ماسه و زنگ لوله ها جلوگيري مي كند. سپس آب وارد فيلتر مرحله دوم مي شود و حدود 98 درصد از مواد شيميايي آلي و تركيبات كلر را از آب جدا كرده و سپس آب وارد فيلتر مرحله سوم مي شود كه مانع عبور مقادير بسياري از مواد شيميايي و سمي و حتي نمك و كلر محلول در آب مي شود و سپس در مرحله چهارم آب وارد فيلتر ممبران شده كه حدود 95 تا 99 درصد آلودگي هاي محلول در آب كه اندازه آب بسيار كوچك است (مانند ويروسها ، ميكروبها ، انگل ها و باكتري ها ) را جدا كرده و از قسمت فاضلاب به بيرون مي فرستد و سپس آب تصفيه شده وارد مخزن تحت فشار ميشود تا آب در اين مخزن جهت مصرف ذخيره شود . هنگامي كه شير آب شرب نصب شده بر روي سينك ظرفشويي را جهت برداشت آب باز مي كنيم مرحله پنجم فيلترينگ انجام مي شود به اين صورت كه آب از مخزن تحت فشار خارج شده و از اين فيلتر عبور مي كند تا به شير آب شرب برسد كه طي اين عمل طعم نامطبوع از آب گرفته شده و به اندازه كافي به آب اكسيژن تزريق مي شود و آب سالم و پر اكسيژن را تحويل مي دهد.

5 - دستگاه تصفيه آب در كجا نصب مي شود؟

 اين دستگاه معمولا زير سينك ظرفشويي نصب مي شود كه خروجي آن به يك شير آب شرب كه روي سينك قرار مي گيرد ، متصل مي شود و امكان گرفتن انشعاب جهت اتصال آب به يخچال هايي كه ورودي آب دارند نيز وجود دارد.

6 - آيا شير خروجي مجزا براي اين سيستم موجود مي باشد؟

 بله . يك شير آب شرب زيبا و ظريف روي سينك ظرفشويي نصب مي شود كه به شير آب شرب موسوم است كه البته قابليت انشعاب و اتصال به يخچال هم وجود دارد.

7- آيا مواد معدنی حذف شده توسط این سیستم مورد نیاز بدن انسان نیست؟

 بر خلاف جا افتادگی اسم آب معدنی بین مردم اکثرا تصور میشود که ویژگی اصلی آب تامین مواد معدنی مورد نیاز بدن است و اگر این مواد در آب هر چه بیشتر باشد برای بدن تقویت به حساب آمده و کم بودن آن ممکن است باعث کمبود هایی در بدن شود در حالی که به گفته پزشکان و متخصصان تغذیه بيشتر مواد معدني مورد نياز ما از طريق غذا و سبزيجات جذب بدن مي شود یعنی مواد غذایی جامد و مقدار كمي از طريق آب جذب مي شود ( حدودا 20% ) و ضمنا این دستگاه مواد معدنی لازم را به بدن میرساند و فقط مازاد آن را  از آب خارج میکند.

8 - آيا سيستم اسمز معكوس سديم را هم از آب جدا مي كند؟

 بله . سيستم اسمز معكوس اساسا براي نيروي دريايي طراحي شده بود كه آب دريا را شيرين كند.زيرا آب دريا سرشار از سديم و تركيبات آن است كه نمك طعام نيز از آن دسته مي باشد. براي كساني كه رژيم كم سديم را مي خواهند آب اين دستگاه خيلي مناسب است.

9- آيا سيستم اسمز معكوس باكتري و انگل را هم از آب جدا مي كند؟

 بله . روزنه هاي غشاء ممبران بسيار كوچكتر از قطر باكتري و انگل و ويروس است و امكان عبور به آنها نمي دهد.

10- طعم آب تصفيه شده توسط اين دستگاه چگونه است؟

مزه آب تصفيه شده اين سيستم بستگي به ميزان آلودگي هاي آب ورودي دارد زيرا اين دستگاه حدود 95 درصد املاح را جدا مي كند كه گاهي مزه آب بطري هاي آب معدني را مي دهد .

11 - چه عواملي در كيفيت آب خروجي موثر است؟

 چهار عامل اصلي در كيفيت و ميزان توليد آب تصفيه شده تاثير مي گذارد :

- فشار:

هر قدر فشار آب بیشتر شود کیفیت و مقدار آب تولیدی نیز بهتر و بیشتر می‌شود.  فشار 60 P.S.I ایده‌آل است.

- درجه ‌حرارت:

 24 درجه سانتی‌گراد حرارت ایده‌آل برای دستگاه R-O می‌باشد. اگر درجه حرارت به 4 درجه برسد تولید R-O به نصف خواهد رسید. حداکثر درجه حرارت 29 درجه سانتی‌گراد می‌باشد. لازم به ذکر است که دستگاه های ارائه شده توسط این شرکت برای اطمینان و ایمینی بیشتر با توجه به درجه حرارت 40 درجه طراحی و ساخته شده است .

- کل جامدات محلول (T.D.S):

هرقدر میزان جامدات محلول افزایش یابد مقدار آب تولید شده توسط دستگاه کاهش می‌یابد T.D.S بالا می‌تواند توسط فشار مضاعف جبران شود.

- غشاء‌ ممبران:

فیلتر های ممبران موجود در دستگاههای عرضه شده در بازار متفاوت میباشند وبرای شناسای نوع بهتر آن باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد :

در برخی موارد عنوان میشود که دستگاه قادر به تولید حجم بیشتری از آب تصفیه شده است این مسئله در بیشتر اوقات نشان بر خوب بودن دستگاه نسیت ، ممبران موجود در این دستگاهها دارای دقت پایین تر میباشد به عبارت دیگر  قطر منافذ بزرگتری دارند و آب تولیدی آنها از نظر مقدار آبدهی بیشتر بوده ولی دقت تصفیه پایینتری دارند ، نوع دوم دستگاه ها ، سیستم هایی هستند که به مقدار مطلوب و استاندارد اب تولید میکنند و در واقع دقت فیلتر ممبران انها بالا بوده و قطر منافذ فیلتر ممبران انها 0/0001  میکرون میباشد این ممبران ها که دارای چنین دقتی میباشند در مصارف خانگی در 3 ظرفیت 50 ، 75 و 100 گالن موجود بوده و به ترتیب تولید آب انها بر حسب لیتر برابر با 200 ، 300 و 400 لیتر در شبانه روز است که برای مصارف خانگی بیشتر از 200 لیتر در اکثر موارد لازم نبوده و توصیه نمیشود ، فیلتر های 300 و 400 لیتری برای مکانهای که تعداد نفرات بیشتر است مانند ادارات ، سازمانها و شرکتها توصیه میشود.

12- آيا مي توان مقدار آب توليد شده را افزايش داد؟

 بله . براي افزايش ظرفيت آب تصفيه شده مي توان از ممبران هاي با ظرفيت بالاتر استفاده كرد .

13- آيا اين دستگاه ضمانت هم دارد؟

 بله . اين دستگاه داراي يكسال گارانتي بوده و در صورت آبدهي و خرابي قطعات آن به طور رايگان تعويض و يا سرويس مي شود . (در صورتي كه توسط افراد غير متخصص دستكاري نشود

14 - زمان تعویض فیلتر ها و نهوه نگهداری از دستگاه چگونه است ؟

 دستگاه داراي يك آچار مخصوص باز كردن پوشش يا كاور فيلتر ها مي باشد كه در زمانهايي كه اشاره مي شود بايد تعويض گردند .

فیلتر های اول تا سوم که عمل پیش تصفیه را انجام میدهند معمولا باید هر شش ماه یکبار تعویض شوند البته میزان کارکرد دقیق انها به عوامل مختلف مانند کیفیت آب ورودی و میزان مصرف دارد ولی بصورت میانگین برای شهری مانند تهران تعویض انها برای هر شش ماه یکبار توصیه میشود.

فیلتر مرحله چهارم که همان ممبران است تا 2 سال عمر میکند البته به شرطی که فیلتر های قبل از آن یعنی فیلترهای پیش تصفیه هر شش ماه یکبار تعویض شوند تا فیلتر ممبران که هزینه بالاتری دارد طی این مدت صدمه نبیند

فیلترهای مرحله 5 و 6 بهتر است هر یک سال یکبار تعویض شوند.

توجه داشته باشید که فاکتورهای اصلی برای تایین دقیق زمان تصفیه 1 - کیفیت آب ورودی 2 - میزان مصرف 3 دمای آب ورودی  میباشند ولی چون این فاکتورها حتی در یک شهر در مناطق مختلف فرق کرده و ممکن است حتی در یک محل در زمانهای مختلف متفاوت باشند پس بنا را بر حد معمول مصرف یک خانواده پر جمعیت با کیفیت معمول آب آن شهر در نظر میگیریم که اکثرا مناسبترین زمانها در بالا اشاره شد.

15 - چه موقع ممبران اين دستگاه بايد تعويض شود؟

اگر فیلتر های پیش تصفیه مرتب هر شش ماه یکبا تعویض شوند فیلتر ممبران تا 2 سال عمر میکند.  البته با تست TDS نيز مي توان به سلامت يا عدم سلامت ممبران پي برد.

16 - اسمز معكوس چه آلودگي هايي را جدا مي كند؟

 در زير ميزان حذف آلودگي ها توسط اين دستگاه را نشان داده ايم :

مواد يا عناصر	درصد حذف	مواد يا عناصر	درصد حذف
باريم	97%	پتاسيم	92%
بيكربنات	94%	راديوم	97%
كادميوم	97%	سلنيوم	97%
كلسيم	97%	سيليكات	96%
كرومات	92%	نقره	85%
مس	97%	سديم	92%
مواد شوينده	97%	استرونتيوم	97%
فلورايد	90%	سولفات	97%
نشتي فاضلاب	99%	فيبرها	97%
منيزيم	97%	حشره كش ها	97%
نيكل	97%	آفت كش ها	97%
ویروس و باکتری			100%

17- سيستم اسمز معكوس از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفت؟

 هر چند كه تصور مي شود كه سيستم اسمز معكوس در حدود 10 سال است كه مورد استفاده قرار گرفته است ولي در سال 1962 دولت آمريكا اولين سيستم تصفيه به روش اسمز معكوس را كه قابليت توليد حدود 1000 گالن آب تصفيه شده در روز را داشت توليد كرد . امروزه بيش از 3000 سيستم تصفيه آب بزرگ به روش اسمز معكوس وجود دارد كه چندين ميليون گالن آب تصفيه شده جهت استفاده توليد مي كنند.

در سال 1991 ارتش آمريكا 8000 دستگاه تصفيه آب اسمز معكوس خريد تا آب مناسب و تصفيه شده به سربازان خود كه در صحراها و جنگلها در حركت بودند فراهم كند. در سال 1993 نيز حدود 6300 دستگاه ديگر جهت سربازاني كه به منطقه سيل زده در غرب اين كشور اعزام شده بودند خريداري و تامين كرد.

 

 

روش های تصفیه آب

روش های تصفیه آب

قديمي‌ترين روش تصفيه آب
 

تصفيه آب و تبديل آب غيرقابل‌مصرف به آب شرب از گذشته‌هاي دور يکي از دغدغه‌هاي اصلي انسان بوده است؛ دغدغه‌اي که به تدريج موجب پديدآمدن روش‌هايي براي تصفيه آب و جدا کردن ناخالصي‌هاي آن شد. يکي از اين روش‌ها که قديمي‌ترين روش در اين رابطه است، استفاده از تبخير و تقطير مجدد آب است. اين روش که در واقع، يکي از مطلوب‌ترين و مطمئن‌ترين روش‌هاي خالص‌سازي آب به حساب مي‌آيد، مي‌تواند تمام املاح موجود در آب، اعم از املاح محلول يا غيرمحلول، را از آن جدا کند.
دکتر انوشيروان محسني‌بندپي، عضو کميسيون بهداشت مجلس، در اين مورد مي‌گويد: «تبخير و تقطير آب يکي از روش‌هاي موثر و در عين حال، پرهزينه براي تصفيه آب است. با اين روش، تمام ناخالصي‌‌هاي آب از آن جدا مي‌شود.» او مي‌افزايد: «اگرچه با تصفيه آب به اين روش مي‌توان آب خالص به دست آورد ولي اين روش به جز در موارد معدود آزمايشگاهي، کاربرد ديگري ندارد. زيرا در آب علاوه بر املاح و ناخالصي‌هاي مضر، ترکيبات بي‌خطري وجود دارد که براي سلامت انسان زيان ندارند و نيازي به جداسازي آنها از آب نيست.»

روش تعويض يوني
 

يکي ديگر از روش‌هاي موجود براي تصفيه آب، استفاده از شيوه تعويض يوني است. اين روش، راه بسيار کارآمدي براي حذف املاح و ناخالصي‌هاي موجود در آب است. در اين روش از رزين‌هاي تعويض يوني استفاده مي‌شود. اين رزين‌ها، حاوي هيدروژن فعال هستند که مي‌توانند نمک‌هاي محلول در آب را با تعويض يون‌هاي مربوطه به اسيد تبديل کنند. در اين روش، رزين‌ها در داخل ستون‌هاي مخصوصي از جنس استيل‌ روي لايه‌هاي سيليس مشبک ريخته مي‌شوند و آب خام (تصفيه نشده) با ورود به اين ستون‌ها از سمت بالا، نمک‌هاي محلول در خود را از دست مي‌دهند و به صورت تصفيه‌شده از قسمت پايين ستون خارج مي‌شوند.
دکتر احمدرضا يزدان‌بخش، عضو هيات علمي دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي، در اين رابطه مي‌گويد: «روش‌هاي مختلفي براي تصفيه آب در دستگاه‌هاي تصفيه آب خانگي وجود دارد. يکي از روش‌هايي که در اين دستگاه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گيرد، روش تعويض يوني است که بازده نسبتا بالايي دارد اما اين روش مستلزم تامين هزينه‌هاي مربوط به تعويض رزين‌هاست. اگرچه در حال حاضر تکنولوژي‌ تعويض يون براي تصفيه آب در کشور ما وجود دارد ولي اين رزين‌ها قيمت نسبتا بالايي دارند و استفاده از اين روش‌ براي تامين آب شرب، راه معقولي و به صرفه‌‌اي به نظر نمي‌رسد.» دکتر انوشيروان محسني‌بندپي نيز در اين خصوص مي‌گويد: «استفاده از اين روش‌‌ها زماني مطلوب است که رزين‌ها سالم باشند. در استفاده از روش تعويض يون، اين رزين‌ها بايد به طور منظم تعويض شوند و اين کار از لحاظ هزينه مقرون به صرفه نخواهد بود. شايد بتوان از روش تعويض يون در مقياس‌هاي بزرگ‌تري استفاده کرد ولي استفاده از آن در دستگاه‌هاي خانگي معقول به نظر نمي‌رسد.»

روش اسمز معكوس
 

روش ديگري که در مورد دستگاه‌هاي تصفيه آب از آن استفاده مي‌شود، روش اسمز معکوس است. در اين روش نيز که در فضاي نفوذپذيري غشاهاي نيمه‌ تراوا طراحي شده است، آب خام با عبور از غشاهاي با قدرت نفوذپذيري خاص، املاح و نمک‌هاي محلول خود را از دست مي‌دهد و به آب شيرين قابل شرب تبديل مي‌شود. در اين روش، آب با فشار معين از يک قسمت غشا وارد مي‌شود و با از دست دادن املاح از سوي ديگر، غشاهاي نيمه‌تراوا خارج مي‌شود. اگرچه اين روش در مقايسه با روش تعويض يوني با صرفه اقتصادي بيشتري همراه است اما باز هم هزينه‌‌هاي مربوط به آن بالاست.
دکتر يزدان‌بخش در اين خصوص مي‌گويد: «اگر قرار باشد املاح و ناخالصي‌هاي مربوط به آب شرب حذف شود، بايد نگاه به سمت روش‌هايي باصرفه اقتصادي بيشتر باشد. کشورهايي که در اين زمينه فعاليت مي‌کنند، با اتکا بر همين اصل از روش‌هايي مثل تصفيه‌هاي بيولوژيکي، دنيتريفيکاسيون و ديگر روش‌ها بهره مي‌گيرند. متاسفانه در کشور ما دستگاه‌هاي تصفيه آب خانگي، هزينه‌هاي بالايي را براي صاحبان آن به همراه دارد و اگر رقم‌هاي پرداختي در اين مورد را در کنار يکديگر قرار دهيم، خواهيم ديد که حتي توزيع آب تصفيه‌شده و بسته‌‌بندي بين مردم، هزينه کمتري نسبت به بکارگيري روش‌هاي تصفيه خانگي به همراه خواهد داشت.»

 

منبع:www.salamat.com

لیزر

لیزر کشفی علمی می‌باشد که به عنوان یک تکنولوژی در زندگی مدرن جا افتاده است. لیزرها به مقدار زیاد در تولیدات صنعتی ، ارتباطات ، نقشه ‌برداری و چاپ مورد استفاده قرار می‌‌گیرند. همچنین لیزر در پژوهشهای علمی و برای محدوده وسیعی از دستگاههای علمی‌ ، موارد مصرف پیدا کرده است. برتری لیزر در این است که از منبعی برای نور و تابشهای کنترل شده ، تکفام و پرتوان تولید می‌کند. تابش لیزر ، با پهنای نوار طیفی باریک و توان تمرکزیابی شدید ، چندین برابر درخشانتر از نور خورشید است.

تاریخچه

انیشتین در 1917 میلادی نظریه گسیل القایی را بیان داشت و روابط مشهور جذب و نشر را به جهان عرضه نمود. بر پایه این تئوری چهل سال بعد ، تاونز و همکاران او ، نخستین تقویت کننده گسیل القایی را با بکار گیری آمونیاک مورد آزمایش قرار داده و سیستمی‌ به اسم میزر پدید آوردند که در فرکانس 2.3X10¹¹Hz کار می‌کرد.

نخستین لیزر در 1960 بوسیله میلمن ، با استفاده از یاقوت قرمز (ترکیبی از اکسید آلومینیوم خالص به همراه 5 درصد اکسید کروم III ساخته شد و اولین لیزر گازی He - Ne توسط دکتر علی جوان در آزمایشگاه شرکت Bell در آمریکا ساخته شد. در سال 1986 کشف شد که منبع لیزر می‌تواند نور همدوس تابش کند، به گونه‌ای که دامنه و فاز آن در تمامی‌ نقاط فضا ، قابل سنجش و تعیین باشد. یکی دیگر از خواص لیزر ، همگرایی بالای آن است. به دلیل این ویژگی ، تمامی انرژی پرتو لیزر تقریبا در یک فرکانس متمرکز می‌‌شود. لذا تکفامی و بالا بودن شدت آن ایده‌آل است.

نحوه ایجاد پرتو لیزر

اولین شرط ایجاد لیزر ، داشتن ماده یا محیطی است که بتواند انرژی را در خود ذخیره کند. نمونه‌هایی از این مواد عبارتند از: بلورهایی مثل یاقوت ، ایتریوم ، آلومینیوم گارنت ، یا گازهایی مثل CO₂ و He - Ne و ... و مایعاتی مانند رنگهای رودآمین – 6G می‌‌باشد. انیشتین در سال 1916 نشان داد که گسیل القایی نور را می‌توان از یک اتم برانگیخته بدست آورد.

چنانچه اتم و یا مولکول در تراز بالاتر E₂ واقع شود و فوتونی با فرکانس‌ v با اتم برانگیخته وارد برهمکنش شود. بطوری که
hv = E₂ _ E₁ باشد، در این صورت احتمال معینی وجود خواهد داشت که اتم به تراز پایینتر بیافتد. در نتیجه ، دو فوتون حاصل می‌‌شود، فوتون القا کننده و القا شونده ، که هر دو همفاز هستند.در عین حال ، اگر اتمهایی به تعداد N₂ در تراز E₁ باشند، می‌توانند با جذب فوتونهای فوق ، برانگیخته شده و به تراز انرژی E₂ برسند.

چنانچه هدف به دست آوردن تابش همدوس باشد، باید سعی شود که N₂ >> N₂ گردد، به عبارت دیگر ، تجمع معکوس رخ دهد. فرآیندی که طی آن تجمع معکوس صورت می‌‌گیرد، دمش می‌نامند. وقتی یک سیستم دو ترازی با محیط اطراف خود در حال تعادل گرمایی باشد، جمعیت تراز انرژی بالاتر N_j کمتر از جمعیت تراز N_i خواهد بود. با استفاده از فرآیند اشباع شدن می‌توان N_i را با N_j مساوی گردانید. بطوری که مقدار جذب به صفر تنزل یابد.

چنانچه بتوان مقدار N_j را بیشتر از N_i نمود، اکثر اتمهای سیستم که به حالت برانگیخته می‌‌روند، تمایل خواهند داشت که به حالت انرژی کمتر برگردند. بدیهی است که این تمایل به وسیله کوانتای تابش فرودی تشدید می‌گردد. بدین معنی که سیستم نه تنها فوتون فرودی را جذب نمی‌کند بلکه فوتون فرودی باعث برانگیختگی سیستم برانگیخته شده که با سقوط به حالت پایینتر دو کوانتا انرژی تابشی از دست می‌دهد (فوتون مربوط به اتم برانگیخته به همراه فوتون فرودی). تمام این فرآیندها تابش لیزر را بوجود می‌آورند.

قرار دادن محیط تولید لیزر در یک مشدد نوری با انتهای آینه‌ای که تابش را در محیط تولید لیزر به جلو و عقب می‌فرستد، سبب تراکم تابش سطوح بالا در تشدید کننده بوسیله ادامه گسیل القایی می‌شود. سپس تابش لیزر از طریق آینه‌ای نیمه شفاف ، از یک انتهای کاواک به بیرون گسیل می‌شود.

تفاوت پرتو لیزر با نور معمولی

پرتو لیزر دارای چهار خاصیت مهم است که عبارتند از: شدت زیاد ، مستقیم بودن ، تکفامی‌ و همدوسی. لیزرها در اشکال گوناگون وجود دارند. ممکن است تصور شود که پرتو لیزر همانند اشعه ایکس ، گاما ، ماورا بنفش (UV) و مادون قرمز (IR) ، جایگاهی معین در طیف الکترومغناطیسی را داراست، حال آنکه این پرتو می‌تواند هر کدام از فرکانسهای محدوده طیف نامبرده را در برگیرد، با این تفاوت که دارای مشخصاتی از قبیل تکفامی ، همدوسی و شدت زیاد است.

اینکه چگونه می‌توان پرتو لیزری با فرکانسهای دلخواه را تولید نمود، کار دشواری است که عملا با آن روبرو هستیم. مشکل دیرپا در تابش لیزری ، فقدان پوشش گسترده طول موجی در آن است. به دلیل اینکه لیزرها به‌ خودی ‌خود فاقد قابلیت تنظیم طول موج هستند، پوشش کل طیف نورانی نیاز به ابزارهای متعدد و جداگانه دارد.

نمونه‌هایی از لیزرهای متداول

• لیزرهای متدوال مادون قرمز (IR (2 _ 10μm: لیزر مونو اکسید کربن (CO) ، لیزر دی اکسید کربن (CO₂) و بلورهای هالیدهای قلیایی و ابزار دیودی. لیزر نئودنیوم یق  تابشی در طول موج 1.06 میکرومتر تولید کرده و لیزرهای الکساندریت یا دیودهای مخابراتی قابل تنظیم در IR نزدیک هستند. (طول موج از 2000nm تا 700nm)
  >
• لیزرهای محدوده نامرئی (400 _ 700nm): لیزرهای آرگون _ کریپتون و لیزر هلیوم _ نئون، لیزرهای رنگی و لیزر تیتانیوم_یاقوت کبود.
  
  
• لیزرهای محدوده ماورای بنفش (200 _ 400nm): لیزرهای اگزایمر (لیزر هالید گاز نادر) ، نیتروژن ، لیزر رنگی با فرکانس دو برابر شده ، لیزرهای  با فرکانس چندین برابر شده.

طبقه بندی لیزر در حالت کلی

• لیزر پیوسته کار
• لیزر پالسی

هولوگرام

هولوگرام یک تصویر سه بعدی است که با استفاده از لیزر ایجاد می شود . نور دستگاه لیزر به دو پرتو می شکند . یکی از پرتوها با انعکاس از روی یک آینه از روی شی به صفحه عکاسی می تابد . پرتو دیگر به وسیله آینه دیگری بدون برخورد به شی به صفحه عکاسی فرستاده می شود . صفحه عکاسی در جایی قرار داده می شود که دو پرتو تلاقی می کنند . سپس صفحه عکاسی ظاهر می شود و ، در صورتی که به طریق صحیح به آن نور تابانده شود ، هولوگرام را پدیدار می کند.

چگونگی ایجاد این دو دسته تا حدود زیادی بستگی به ساختار درونی محیط تولید لیزر ، مکانیزم ایجاد لیزر و پارامترهای دیگر دارد که بررسی آنها خارج از این مقوله است. از لحاظ کاربردی ، لیزر‌های پالسی با مدت پالس ^12-10 ثانیه در دسترس هستند. چنین لیزرهایی در جهت پژوهش در فرایندهایی که در گازها و مایعات ، با سرعتهای بسیار بسیار سریع رخ می‌‌دهد، بکار برده می‌شوند.

جداسازی ایزوتوپها

به علت بهای زیاد فوتونهای لیزری ، این روش وقتی استفاده می‌شود که ارزش محصولات نهایی بالا باشد. به عنوان مثال ، جداسازی اورانیوم 235 از اورانیوم طبیعی (حاوی 99.2% اورانیوم 238 و 7% اورانیوم 235) با لیزر گزنون و کریپتون.

تکنیکهای جهش دما

تغییر دادن تعادل یک واکنش به وسیله افزایش ناگهانی درجه حرارت برای مطالعه واکنشهایی که سرعتشان بین 10-2 تا 10-6 ثانیه است. مانند تشکیل پیوند هیدروژنی و استخلاف لیگاند. لیزر ید برای انجام این کار مناسب است.


طیف سنجی

توان زیاد پرتو لیزری ، کاربرد آن را در اندازه گیری جذب نمونه‌های چگال ، امکان‌پذیر می‌سازد. حساسیت روش ، بسیار بالاست و لیزر ، همزمان کار چندین لامپ هالوکاتد را انجام می‌دهد. یکی از کاربردهای طیف سنجی با لیزر ،‌ اندازه گیری غلظت با لیزر|اندازه گیری غلظت خاکهای نادر در محلولهای آبی یا مخلوط آنها می‌باشد.

تجزیه مقادیر ناچیز و تک اتم

حساسیت فوق العاده یونیزاسیون با لیزر برای دستیابی به حد تشخیص بی‌نهایت کم از شگفت‌انگیزترین نتایجی است که دانشمندان را برای تشخیص یک اتم یا یک مولکول ، بیش از پیش امیدوار کرده است.

طیف سنجی مولکولی

از مطالعات لیزر در طیف سنجی لیزر در طیف سنجی مولکولی ، می‌توان لومنیسانس و فتویونیزاسیون را نام برد که نتایج درخشانی در تفکیک کامل طیفی و گزینش پذیری در جذب چند فوتونی برای اندازه گیری مقادیر کم اجسام ، حاصل شده است.

طیف سنجی جرمی

در چندین سال اخیر ، علاقه زیادی به ترکیب لیزر و طیف سنجی جرمی (MS) معطوف شده است. این ترکیب در بر گیرنده دو روش است: روشهای چند فوتونی و شیوه‌های دفع سطحی.


سایر کاربردهای لیزر در شیمی

استفاده از لیزر در شیمی ، گسترده‌تر از آن است که در این بحث مطرح شود. از دیگر کاربردهای لیزر را ، می‌توان طیف سنجی پیکوثانیه به کمک لیزرهای پالسی ، استفاده در آشکارسازهای کروماتوگرافی ، همراستا کردن اجزاء داخلی و ابزار دقیق آزمایشگاهی و انواع فراورشهای شیمیایی نام برد.
1لیزر با وجود استفاده وسیع و روز افزون در رشته‌های مختلف علوم و از جمله شیمی ، هنوز هم نویدهای زیادی برای آینده دارد. با توجه به ساخت لیزرهای جدید با کاربری وسیع و تکامل روشهای قدیمی ، در آینده می‌توان شاهد تحولات عظیم در شیمی تجزیه و استفاده گسترده از لیزر در فراوشها و سنتزهای شیمیایی بود.

همچنین استفاده از لیزر برای سنتز و مطالعه اجزا ، خوشه‌های فلزی و کربن در آینده مورد توجه خاص خواهد بود. چشم انداز آینده ، استفاده از لیزر در تولید و سنتز مواد حیاتی مهم با کمترین هزینه خواهد بود.

....

ادامه نوشته

طیف سنج مرئی - ماوراء بنفش

 

نمونه سوال امتحاني

نمونه سوال تجزیه دستگاهی همراه با پاسخنامه تشریحی:

برای دانلود بروی لینک زیر کلیک کنید:

تجزیه دستگاهی

پاسخنامه تشریحی

نمونه سوال شیمی صنعتی ۱

صنعتی

پاسخنامه

 

اندازه گیری سدیم به روش نمودار درجه بندی

نام آزمایش: اندازه گیری سدیم به روش نمودار درجه بندی

وسایل ومواد مورد نیاز: آب مقطر، سدیم نیترات خالص ، نمونه آب شهر، دستگاهFlamephotometer ، بالن 50میلی لیتری(4عدد)، بالن 250میلی لیتری(1عدد)، پیپت،ترازوی آنالیتیک.

تئوری آزمایش:الکترونهای لایه ظرفیت اتمها باعث جذب یا نشر تابش الکترومغناطیس در گستره فوق بنفش و مرئی هستند. اتمهای آزاد، بر خلاف مولکولها دارای ترازهای انرژی ارتعاشی و چرخشی نیستند و در آنها فقط جهشهای الکترونی صورت میگیرد. به همین دلیل وقتی که انرژی توسط اتمها جذب یا نشر میشود، خطوط طیفی مجزا مشاهده میشود، که اساس روشهای طیف بینی اتمی است.  طیف بینی اتمی (نشری،جذبی یا فلوئورسانس) از این نظر که نمونه در یک سلول قرار داده شده وجذب، نشر یا فلوئورسانس آن در یک طول موج ویژه اندازه گیری و مطابق قانون بیر-لامبرت به غلظت ارتباط داده میشود، با طیف بینی مولکولی شباهت دارد. تفاوت دستگاهی بین طیف بینهای جذب اتمی و جذب مولکولی،به اختلاف بین طیف اتمی و طیف مولکولی مربوط است. مولکولها و یونهای چند اتمی دارای نوارهای جذبی پهن هستند، درحالی که اتمها دارای خطوط جذبی باریک (معمولاًبا پهنای 0.001الی0.01نانومتر) هستند. پیکهای جذبی یانشری باریک که هنگام طیف بینی جذب یانشر اتمی مشاهده میشوند، طیف خطی نامیده میشوند.طیف بینی نشر شعله ای نیز با یک تفاوت عمده، شبیه جذب اتمی است. دراین روش شعله علاوه بر تبدیل نمونه به بخاری ازاتمها سبب برانگیختگی الکترونهای موجود دراتمها به تراز انرژی بالا تر میشود. هنگام بازگشت الکترونهای تحریک شده به حالت پایه تابش الکترومغناطیسی نشر میشود. شدت تابش منتشرشده با غلظت اتمها درحالت تحریک شده ودر نتیجه با تعداد کل اتمهای موجود درون شعله متناسب است. از آنجا که تعداد اتمهای درون شعله نیز با غلظت محلول متناسب است، پس شدت تابش، مستقیماً به غلظت نمونه اصلی بستگی دارد. در روش نشر اتمی، از منبع تابش اولیه استفاده نمیشود،زیرا گرمای حاصل از شعله انرژی لازم برای نشر تابش از اتمهای مورد تجزیه را فراهم میکند.

هم روش نمودار کار (نمودار درجه بندی) وهم روش افزایش استاندارد، برای تجزیه از راه طیف بینی جذب و نشر اتمی مورد استفاده قرار میگیرند.

اجزاء یک دستگاه طیف بینی جذب اتمی عبارتنداز:منبع تابش الکترومغناطیس، شعله یا جایگاه نمونه، تکفام ساز، آشکارساز و شناساگر علامت.در طیف بینی های نشر شعله ای نیز دقیقاً همین اجزاء به جز منبع اولیه تابش وجود دارند. در جذب اتمی پرتو حاصل از منبع تابش از بین بخارات اتمی درون شعله عبور میکند، بخشی ازآن توسط اتمهای نمونه جذب و بخش دیگری عبور میکند، سپس پرتو عبور کرده توسط تکفام ساز تک رنگ شده وبه آشکار ساز برخورد میکند. در آشکار ساز به یک علامت الکتریکی تقویت پذیر تبدیل شده ونهایتاً توسط شناساگر ثبت میشود.

 

اتم سازها:اتم سازها در طیف بینی جذب ونشر اتمی نقش سلول و جایگاه نمونه را دارند. متداولترین اتم سازها در جذباتمی شعله ها و کوره های گرافیتی هستند. از ابتدای بکار گیری جذب اتمی تاکنون شعله ها مورد استفاده بوده اند و هنوز هم متداولترین سلولها محسوب میشوند. محلول نمونه به صورت قطره های ریز به درون شعله پاشیده میشود. به علت گرمای زیاد شعله، حلال موجود درمحلول بسرعت بخارمیشود. ذرات جامد مواد حل شده که پس از تبخیر حلال باقی می مانند، ذوب شده و به مایع تبدیل میشوند، سپس به حالت گازی درآمده ودر پایان به اتم تفکیک میشوند. قسمتی از تابش لامپ که از درون شعله میگذرد، توسط اتمهای نمونه جذب میشوند.مقدار این تابش جذب شده توسط آشکار ساز اندازه گیری میشود.

تکفام ساز و آشکارساز:اگرچه در طیف بینیهای جذب اتمی از منبع تابش خطی استفاده میشود، اما برای انتخاب دقیقتر طول موج، تکفام ساز نیز بکار برده میشود. معمولاً عرض شکاف تکفام سازها 0.2و0.5ویا1.0است. پهنای خط جذبی در بیشتر سلولها در حدود 0.004نانومتر است که بطور قابل توجهی باریکتر ازعرض شکاف تکفام ساز است. جزء پاشنده درتکفام ساز معمولاً شبکه است.

مزاحمتها: مزاحمتهای رایج در طیف نورسنجی چهار نوع هستند که عبارتنداز: شیمیایی، یونش، طیفی وزمینه ای. مزاحمتهای شیمیایی از واکنشهای اتفاق افتاده ناشی میشوند چون در شعله مقداری از عنصر مورد تجزیه مصرف میشود، لذا تعداد آن که باید تابش را جذب کند کاهش ودر نتیجه جذب کاهش می یابد. از جمله مزاحمتهای شیمیایی، تشکیل اکسیدهای دیر گداز درون شعله با حضور اکسیژن است. یک راه برای کاهش مزاحمت شیمیایی استفاده از شعله های دمای زیاد، مانند شعله نیتروزواکسید-استیلن به جای شعله هوا-استیلن است.در این شعله علاوه بر دمای زیاد کاهش غلظت اکسیژن در حذف مزاحمت شیمیایی موثراست. راه دیگر برای حذف مزاحمت شیمیایی، افزایش یک ماده رهاساز (بافرطیف بینی) به نمونه مورد تجزیه است. مزاحمت یونش زمانی اتفاق می افتد که تعداد زیادی از اتها درون شعله یونیده میشوند وباعث کاهش اتمهای جذب کننده تابش میشوند. ازآنجا که یونها در طول موج مورد عمل برای عنصر مورد تجزیه، جذب ندارند، جذب کم میشود. معمولاً یونش توسط دمای خیلی زیاد سلول (شعله) اتفاق می افتد. انرژی یونش توسط گرمای سلول تامین میشود.

مزاحمت طیفی، زمانی اتفاق می افتد که دو عنصر یا یک عنصر ویک ترکیب چند اتمی درون سلول، در طول موج مورد تجزیه، تابش جذب یا نشر میکنند. در صورتیکه ترکیب مزاحم تابش را جذب کند منجر به خطای مثبت و اگر تابش نشر کند، سبب خطای منفی میشود.

مزاحمت زمینه ای، معمولاً توسط جذب گونه های چند اتمی یا پراکندگی تابش درون سلول ایجاد میشود، وبرای حذف آن از روش افزایش استاندارد نمی توان استفاده کرد. برای حذف مزاحمت زمینه ای، ضروری است که مقدار جذب مربوط به زمینه تعیین واز جذب کل کم شود، تا جذب تصحیح شده مربوط به آنالیت بدست آید.

کاربرد و روشهای تجزیه ای:اصولاً طیف نور سنجی جذب ونشر اتمی، یک روش تجزیه کمی است، و کاربرد چندانی در تجزیه کیفی ندارد. این نوع طیف بینی در تجزیه کمی فلزات، مواد معدنی، فراورده های صنایع کانی غیر فلزی و فلزی، سرامیکها، سیمانها، موادمعدنی موجود در سیستمهای زنده مانند سرم ومواد غذایی و اجزاء مختلف گیاهان، آبهای سطحی وزیر زمینی و پسابهای صنعتی، بطور گسترده ای مورد استفاده قرار میگیرد. دو روش در تجزیه کمی رایج است که عبارتند از: روش نمودار کار (یا روش نمودار درجه بندی) و روش افزایش استاندارد. در روش نمودار کار، ابتدا محلولهای استانداردی با غلظتهای مناسب و خطی از آنالیت تهیه میشود، دقیقاً به همان روش که محلول نمونه تهیه شده است. سپس بعد از تنظیم جذب صفر توسط   محلول بلانک، جذب محلولهای استاندارد به ترتیب از رقیق به غلیظ توسط دستگاه خوانده وثبت میشود.در پایان جذب محلول مجهول نیز در همان شرایط ثبت میشود. سپس نمودار جذب به غلظت، برای محلولهای استاندارد رسم میشود و جذب مربوط به محلول مجهول روی آن  برده شده و غلظت آن تعیین میشود. دراین حالت دقت نتایج بین دو الی پنج درصد و صحّت آنها در محدوده 0.1الی2.0درصد است. روش دیگر که صحّت بیشتری دارد افزایش استاندارد است. در این روش ابتدا میزان جذب مقدار معینی از محلول مجهول را درون شعله یادداشت کرده، سپس مقدار معلوم (aمیلی لیتر) از محلول استاندارد به محلول مجهول افزوده و جذب آن اندازه گیری میشود. اگر عدد خوانده شده برای حالت اولcوبرای حالت دوم bو غلظت نمونهxباشد،مقدارxپس از تصحیح برای رقّت از رابطه زیر محاسبه میشود.در طیف نورسنجی نشری نیز میتوان از این روش بهره برد.                   

 در روش افزایش استاندارد متعدد، به حجم معینی از محلول مجهول (به غلظتx) حجمهای مختلفی از یک محلول استاندارد افزوده، سپس جذب این محلولها بر حسب غلظت رسم میشود و از طریق آن غلظت محلول مجهول بدست می آید. حساسیت در طیف نور سنجی جذبی عبارت است از مقدار ppmیک عنصر که بتواند مقدار جذبی (A) برابر با 0.0044تولید کند. حد تشخیص یک عنصر برابر مقداری از آن عنصر است، که بتواند پاسخی معادل دو برابر انحراف استاندارد زمینه در آشکار ساز ایجادکند، یا به عبارت دیگر با کمترین مقدار حساسیت برابر است. مقدار حساسیت برای عناصر مختلف در روش جذب اتمی در حدود 3×10^-4الی 20ppmاست.

شرح آزمایش: مقدار 250میلی لیتر محلول 25ppmسدیم ازنیترات خالص تهیه کردیم. برای این کار مقدار 0.0231گرم سدیم نیترات خالص را حل کردیم ودربالن 250میلی لیتری با آبمقطر به حجم رساندیم.ودر چهار بالن 50میلی لیتری به ترتیب 10،20،30،40میلی لیتر از این محلول با بورت اضافه کرده وبالنها را با آب مقطر به حجم رساندیم. این محلولهابه ترتیب20,15,10,5ppmهستند.دستگاه فتومتر شعله ای یا طیف بینی نشر اتمی را روشن کرده وپس از تنظیم صفر آن با محلول بلانک (آب مقطر) وصد آن با غلیظترین محلول استاندارد (25ppm)، به ترتیب محلولهای استاندارد را از رقیق به غلیظ به آن داده و شدت نشر آنها را در جدول ثبت کردیم.

 

غلظت محلول،ppm	B	5	10	15	20	Cx
شدت نشر	0	5.9	11.2	15.2	19.3	13.9

نتیجه:مقدار c_xباتوجه به نمودار 13.5ppmبدست آمد.